Nữ Đại vương công Anastasia Nikolaevna của Nga (tiếng Nga: Великая Княжна Анастасия Николаевна Романова, Velikaya Knyazhna Anastasiya Nikolayevna Romanova) (18 tháng 6 [lịch cũ 5 tháng 6] năm 1901 – 17 tháng 7 năm 1918) là đứa con thứ tư cũng là con gái út của Sa hoàng Nicholas II của Nga, và vợ ông, Hoàng hậu Alexandra Feodorovna (Alix của Hessen). Thông qua mẹ của mình, Anastasia còn là cháu cố của Nữ hoàng Victoria.Anastasia là em gái của Nữ Đại vương công Olga, Tatiana, và Maria, là chị của Alexei Nikolaevich, Thái tử của Nga. Cô cùng với gia đình và những người hầu cận bị giết chết bởi những người Bolshevik vào ngày 17 tháng 07 năm 1918. Điều này dẫn đến việc cô được Giáo hội Chính thống Nga phong thánh.Tin đồn về việc cô đã thoát chết trong vụ thảm sát bởi những người cộng sản lên gia đình Sa hoàng năm 1918 được lan truyền, vụ việc này thúc đẩy bởi vị trí chôn cất của cô không được xác định rõ ràng từ thời Liên bang Xô Viết.Những ngôi mộ tập thể chứa xác của Sa hoàng, vợ ông cùng ba cô con gái gần Yekaterinburg đã được tiết lộ năm 1991. Xác của Alexei và một người nữa có thể là Anastasia hay chị gái của cô là Maria được phát hiện năm 2007.Việc tin đồn về việc Anastasia còn sống đã bị bác bỏ. Phân tích pháp y và xét nghiệm DNA xác nhận rằng phần hài cốt còn lại là của các gia đình hoàng gia, cho thấy rằng tất cả bốn Nữ Đại vương công đã thiệt mạng trong năm 1918.[1][2] Một số phụ nữ đã tuyên bố mình là Anastasia, trong đó có Anna Anderson là được biết đến nhiều nhất. Câu chuyện của cô ta về những ngày cuối cùng của gia đình Romanov bằng một cách nào đó, vô cùng thuyết phục, khiến cho rất nhiều người tin tưởng. Cơ thể của Anderson đã được hỏa táng sau khi qua đời vào năm 1984, nhưng xét nghiệm DNA trong năm 1994 trên mảnh có sẵn của mô và tóc của Anderson cho thấy không có bất cứ mối quan hệ nào với ADN của gia đình hoàng gia.[3]